Τα βασικά
Όσο ποικίλλουν τα περιβάλλοντα στα οποία μπορεί ένα άτομο να πάρει μια ουσία, τόσο ποικίλλουν και οι συναισθηματικές αντιδράσεις που μπορούν να εκδηλωθούν με τη λήψη της. Μπορούν να «ανοίξουν» από ευχάριστες και συναισθηματικές σκέψεις, μέχρι σκέψεις που μπερδεύουν, συγχύζουν και αποδιοργανώνουν. Ως “bad trip” ορίζουμε μια εμπειρία με μια ουσία, ή ένα σημείο ολόκληρης της εμπειρίας, την οποία το άτομο βιώνει ως αρνητική, ενοχλητική ή δυσάρεστη.
Από τις πιο συχνές εκδηλώσεις του bad trip είναι ο κύκλος των αρνητικών σκέψεων. Μια αρνητική σκέψη εγκαθίσταται στο μυαλό, το άτομο δεν μπορεί να τη βγάλει από το μυαλό του και εγκλωβίζεται στη λούπα αρνητικών σκέψεων, χρωματίζοντας και όποια επόμενη σκέψη έρχεται. Άλλες φορές, το bad trip μπορεί να μοιάζει με κρίση πανικού ή έντονη κρίση άγχους. Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να κρατήσουν για κάποια λεπτά ή ώρες, αλλά ενίοτε η επίδρασή τους στην ψυχική μας υγεία μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο.
Κάθε άτομο μπορεί να βιώσει bad trip για διάφορους λόγους, οι οποίοι είναι βαθιά προσωπικοί, όμως μπορούμε να εντοπίσουμε ορισμένα κοινά. Για το bad trip μπορεί να ευθύνονται οι συνθήκες της ζωής του ατόμου ή η προϋπάρχουσα ψυχική και συναισθηματική του κατάσταση. Μπορεί ακόμα να οφείλεται και στο άγχος του ατόμου να «μην πάθει bad trip», Τα τρία πιο συχνά συστατικά που μπορούν να φτιάξουν ή να χαλάσουν το «ταξίδι» σου είναι τα τρία Π: η προετοιμασία, το περιβάλλον και η πνευματική σου κατάσταση.
Προετοιμασία
Πέρα από την πρακτική προετοιμασία (από πού ψωνίζω, τεστάρω την καθαρότητα της ουσίας μου), υπάρχει ένα κομμάτι ψυχικής προετοιμασίας για το οποίο, αν επενδύσεις λίγο χρόνο, ο μελλοντικός εαυτός σου θα σε ευχαριστεί, καθώς θα σε γλιτώσει από άγχος τη στιγμή που θα έρθει όντως η ώρα να πάρεις την ουσία. Σου προτείνουμε να καθίσεις λίγο μόνο σου και να αναλογιστείς ορισμένα πράγματα, όπως:
- Αν πάει επαρκής καιρός από την τελευταία φορά που πήρες κάποια ουσία και αν έχεις κατάλληλα αναρρώσει από τότε.
- Αν ξέρεις καλά τις επιδράσεις της ουσίας, πόση να πάρεις και πώς θα την πάρεις.
- Αν ξέρεις πού θα πας, με ποιο και αν μαζί του αισθάνεσαι ασφάλεια και θετικά συναισθήματα.
- Αν ξέρεις τι να κάνεις κατά τη διάρκεια της εξόδου σου για να κρατηθείς ασφαλές.
- Αν έχεις κάποια ιδέα τι να κάνεις και τι να ζητήσεις σε περίπτωση που εσύ ή κάποιο φίλο σου έχει ανάγκη από βοήθεια.
- Αν είσαι ενήμερο για το αν η ουσία που θα πάρεις «ανοίγει» συναισθηματικά ζητήματα και αν έχεις στο μυαλό σου κάποιες τεχνικές για να τα διαχειριστείς.
Σε πιο συγκεκριμένο επίπεδο προετοιμασίας, έχουμε να σου προτείνουμε τα εξής:
- Αν πάρεις ψυχεδελικά, φρόντισε να έχεις από πριν μαζί σου νερό και ίσως στυλό και σημειωματάριο αν θελήσεις να ζωγραφίσεις ή να γράψεις κάποια σκέψη. Βοηθάει να έχεις μαζί σου ένα νηφάλιο άτομο να σε καθοδηγήσει στην εμπειρία.
- Τόσο στα διεγερτικά όσο και στα κατασταλτικά, είναι σημαντικό να έχεις χωρίσει από πριν τις δόσεις σου και να αποφασίσεις πότε θα τις πάρεις.
- Στην περίπτωση των διεγερτικών, φρόντισε να έχεις φάει νωρίτερα και τρίψε καλά όποια ουσία πάρεις για να αποφύγεις τραυματισμούς και ανεξέλεγκτες δοσολογίες.
Περιβάλλον
Το περιβάλλον αναφέρεται τόσο στο πού θα βρίσκεσαι, είτε είναι σε σπίτι, είτε σε κλαμπ, είτε σε δάσος, αλλά επίσης και με ποιο θα βρίσκεσαι, το κοινωνικό δηλαδή περιβάλλον γύρω σου. Είναι συχνό ένα άτομο να βιώσει bad trip λόγω του ακατάλληλου περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκεται. Αν, για παράδειγμα, πάρεις μία ουσία με άτομα με τα οποία δεν αισθάνεσαι καλά, ανεβάζεις πολύ τις πιθανότητες η εμπειρία σου να είναι δυσάρεστη.
Το «κατάλληλο» περιβάλλον, φυσικά, είναι εντελώς προσωπική υπόθεση του ατόμου. Για παράδειγμα, άλλα απολαμβάνουν πολύ να παίρνουν ψυχεδελικές ουσίες σε κλαμπ, ενώ σε άλλα αυτό το περιβάλλον δεν αρέσει καθόλου για το ψυχεδελικό ταξίδι τους. Το «κατάλληλο» περιβάλλον συνήθως έχει να κάνει με το τι ουσία θα πάρεις και τι επιδράσεις αυτή έχει, ποια είναι η παρούσα και πρότερη ψυχική σου κατάσταση και ποια είναι τα εργαλεία που θα σου προσφέρει το περιβάλλον στο οποίο θα είσαι.
Οι γενικότερες συστάσεις που μπορούμε να κάνουμε είναι οι εξής:
- Αν έχεις πάρει ψυχεδελικά, αναλογίσου αν το επιλεγμένο περιβάλλον σου είναι ασφαλές και άνετο.
- Αν έχεις πάρει διεγερτικά, επίλεξε ένα θετικό και ασφαλές περιβάλλον, που θα σου δίνει παράλληλα χώρο και χρόνο να κάνεις μικρά διαλείμματα για ξεκούραση και εξισορρόπηση θερμοκρασίας.
- Αν έχεις πάρει κατασταλτικά, φρόντισε το περιβάλλον σου να είναι ασφαλές, χωρίς δυνητικά επικίνδυνα αντικείμενα, καθώς μπορεί να επηρεαστεί η ισορροπία και ο έλεγχος του σώματός σου.
Η σύσταση που ισχύει για όλα τα είδη ουσιών και περιβάλλοντος είναι να είσαι με άτομα με τα οποία αισθάνεσαι άνετα, τα εμπιστεύεσαι και νιώθεις ασφαλές. Βοηθάει, επίσης, ένα από τα άτομα της παρέας να μένει νηφάλιο και εκτελεί το ρόλο του “trip sitter”, του ατόμου δηλαδή που εποπτεύει το «ταξίδι» της υπόλοιπης παρέας και προσφέρει βοήθεια αν και όπου κάποιο χρειαστεί. Είναι επίσης σημαντικό το άτομο αυτό να έχει γνώση ή και προηγούμενη εμπειρία με την ουσία, ώστε να μπορεί να διακρίνει ποιες επιδράσεις είναι στο πλαίσιο χρήσης της ουσίας και ποιες ενδέχεται να είναι ανησυχητικές.
Πνευματική κατάσταση
Ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας για την έλευση ή την αποφυγή ενός bad trip. Είναι σύνηθες ένα άτομο να ξεκινάει ένα «ταξίδι» με άγχος, φόβο, ασταθή ψυχική κατάσταση ή κακή διάθεση, να οδηγείται σε αρνητικές σκέψεις και να μην απολαμβάνει την εμπειρία. Η γενικότερη πρότασή μας είναι να πάρεις λίγο χρόνο να αναλογιστείς την πνευματική και συναισθηματική σου κατάσταση. Προτείνουμε να έχεις ξεκάθαρους στο μυαλό σου τους σκοπούς της χρήσης της ουσίας, και να βεβαιωθείς ότι είσαι στην κατάλληλη πνευματική κατάσταση για το «ταξίδι» σου.
Μπορείς, από τη μία, να αναλογιστείς τη γενικότερη και μακροπρόθεσμη πνευματική σου κατάσταση, δηλαδή τους φόβους σου, τις επιθυμίες σου και τα γενικότερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας σου. Αν δηλαδή τείνεις να είσαι γενικά αγχώδες, ίσως να έχεις ανάγκη να ψάξεις ποιες ουσίες ενδέχεται να εντείνουν αυτό σου το χαρακτηριστικό, ώστε να μη ρισκάρεις να νιώσεις άσχημα.
Από την άλλη, είναι καλό να αναλογιστείς και τη βραχυπρόθεσμη πνευματική σου κατάσταση, δηλαδή σε τι κατάσταση βρίσκεται ο οργανισμός σου, τα συναισθήματά σου, η αντοχή σου και οι επιθυμίες και οι ανάγκες σου την ίδια μέρα που θα πάρεις την ουσία. Αν είσαι κουρασμένο, αν νιώθεις συναισθηματικά ευάλωτο, αν νιώθεις κλειστό για δυνατές εμπειρίες, όλα αυτά μπορεί να έχουν να κάνουν όχι μόνο με το αν θες να κάνεις χρήση μιας ουσίας, αλλά και με το είδος της ουσίας που μπορεί να θες να χρησιμοποιήσεις.
Προτείνουμε γενικά να προσπαθήσεις να είσαι ενήμερο με τον εαυτό σου. Πάρε λίγο χρόνο να αναλογιστείς γιατί θες να κάνεις χρήση ψυχοδραστικών ουσιών σήμερα. Για όποιο λόγο και να είναι, είτε επειδή περνάς καλά και θες να περάσεις ακόμα καλύτερα, είτε επειδή θα τα πάρουν οι φίλοι σου, είτε επειδή θες να ξεκλειδώσεις μία πτυχή του χαρακτήρα σου που αισθάνεσαι ότι δε σου είναι προσβάσιμη αλλιώς, είτε ακόμα και αν είναι επειδή θες να καλύψεις κάποιο δυσάρεστο συναίσθημα, είναι καλύτερα να ξέρεις γιατί τα παίρνεις. Άκου τις ανάγκες σου και από εκεί και πέρα είναι στο χέρι σου να κρίνεις σε ποιες πράξεις θα προχωρήσεις μετά για να διαχειριστείς ό,τι σου συμβαίνει. Οφείλουμε εδώ να επισημάνουμε, ωστόσο, ότι η χρήση μιας ουσίας για να καλύψεις ένα δυσάρεστο συναίσθημα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε δυσάρεστη εμπειρία με την ουσία.
Έχε επίσης στο νου σου ότι ορισμένες ουσίες φέρνουν στην επιφάνεια συναισθηματικές αντιδράσεις. Προσπάθησε να σκέφτεσαι ότι, ακόμα και αν συμβεί σε εσένα ή σε ένα φίλο, δεν είναι κάτι κακό το οποίο χρειάζεται να σου προξενεί φόβο. Προσπάθησε να ακούσεις την ανάγκη σου και το επίπεδο ευαλωτότητάς σου και να ζητήσεις ή να δώσεις όποια βοήθεια ή υποστήριξη χρειάζεται.
Εκείνη την ώρα
Start low
Go slow
Προσπάθησε να είσαι ενήμερο για τις ανάγκες, τόσο τις δικές σου όσο και των φίλων σου. Αν αισθανθείς κάποια στιγμή την επιθυμία να βγεις για καθαρό αέρα, να καθίσεις λίγο κάτω, να μιλήσεις με κάποιο ή και να απομονωθείς, μη διστάσεις να το κάνεις. Ενημέρωνε, όμως, τα άτομα που είναι μαζί σου για τις κινήσεις σου, ώστε να μην πανικοβληθούν για το πού βρίσκεσαι. Αν, πάλι, δεις ένα δικό σου (ή και άγνωστο) να μοιάζει να μην είναι καλά, μπορείς κι εσύ να το ρωτήσεις αν χρειάζεται κάτι. Είναι σημαντικό να έχουμε το ένα το άλλο στο νου μας για να μπορούμε να κάνουμε την εμπειρία όσο το δυνατόν πιο ευχάριστη για όσα εμπλέκονται.
Look out for each other
Look out for each other
Προσπάθησε να είσαι ενήμερο για τις ανάγκες, τόσο τις δικές σου όσο και των φίλων σου. Αν αισθανθείς κάποια στιγμή την επιθυμία να βγεις για καθαρό αέρα, να καθίσεις λίγο κάτω, να μιλήσεις με κάποιο ή και να απομονωθείς, μη διστάσεις να το κάνεις. Ενημέρωνε, όμως, τα άτομα που είναι μαζί σου για τις κινήσεις σου, ώστε να μην πανικοβληθούν για το πού βρίσκεσαι. Αν, πάλι, δεις ένα δικό σου (ή και άγνωστο) να μοιάζει να μην είναι καλά, μπορείς κι εσύ να το ρωτήσεις αν χρειάζεται κάτι. Είναι σημαντικό να έχουμε το ένα το άλλο στο νου μας για να μπορούμε να κάνουμε την εμπειρία όσο το δυνατόν πιο ευχάριστη για όσα εμπλέκονται.
Relax & enjoy
Ο πιο απλός και ταυτόχρονα πιο σημαντικός κανόνας, είναι να μην ξεχνάς να απολαύσεις την εμπειρία και προσπάθησε να χαλαρώσεις μέσα σε αυτήν.
How to deal
Οι ουσίες είναι ενίοτε απρόβλεπτες, και το ίδιο συχνά ισχύει για την ψυχική μας κατάσταση. Όσο προετοιμασμένο από πριν και να είσαι, ενίοτε υπάρχουν ζητήματα μέσα μας που μπορεί να μην έχουμε αντιληφθεί κι εμείς τα ίδια, ή υπάρχει η πιθανότητα να συναντήσουμε ένα δυσάρεστο ερέθισμα κατά τη διασκέδασή μας. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τη συνάντηση με μία ουσία, μπορούν να μας φέρουν στην επιφάνεια δυσάρεστες σκέψεις, άγχος ή πανικό. Παρακάτω θα παραθέσουμε ορισμένες συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν στην περίπτωση που βρεθείς να βιώνεις ένα bad trip.
Γείωση
Το ένα κομμάτι βοήθειας που μπορείς να σου προσφέρεις είναι πρακτικό και αφορά τεχνικές γείωσης. Η γείωση είναι μία έννοια που χρησιμοποιείται στην αυτεπίγνωση, στη γνώση δηλαδή του χώρου και του χρόνου γύρω σου, σε περίπτωση που αρχίζεις να νιώθεις συναισθήματα που σου φαίνονται μη διαχειρίσιμα. Αποσκοπεί στο να σε φέρει σε επαφή με το περιβάλλον γύρω σου στην παρούσα στιγμή. Ένα χαρακτηριστικό του bad trip είναι ότι απορροφά όλη την προσοχή σου και σε εγκλωβίζει στο μυαλό σου. Μπορείς να δοκιμάσεις να αποσπάσεις την εστίασή σου από τις σκέψεις και τα συναισθήματα σου, δοκιμάζοντας μικρές αλλαγές στο περιβάλλον σου. Μπορεί να είναι εξαιρετικά μικρές, όπως να αλλάξεις καρέκλα, να βάλεις διαφορετική μουσική, να έρθεις σε επαφή με ένα ρούχο ή αντικείμενο που σε ηρεμεί, ή να ξαπλώσεις. Αν το έχει ανάγκη, μπορείς να δοκιμάσεις να τυλιχτείς με μία ζεστή κουβέρτα για να δημιουργήσεις μία αίσθηση ζεστασιάς και ασφάλειας. Αν είσαι σε κλαμπ ή κάπου εκτός σπιτιού, μπορείς να δοκιμάσεις να βγεις λίγο έξω, να πάρεις καθαρό αέρα ή να μιλήσεις σε κάποιο φίλο σου.
Αναπνοή
Υπάρχουν ορισμένες τεχνικές που μπορούν να σε βοηθήσουν στην απάλυνση του bad trip. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις τεχνικές αναπνοής που μειώνουν τον πανικό, καθαρίζουν το μυαλό και σε φέρνουν σε επαφή με το περιβάλλον. Δοκίμασε να ανασάνεις αργά και βαθιά.
Είσπνευσε αέρα για 4’’,
κράτα τον για άλλα 4’’
και έκπνευσε για ακόμα 4’’,
περίμενε για 2’’ και επανάλαβε την τεχνική.
Προοπτική
Η άλλη πτυχή βοήθειας που μπορείς να σου προσφέρεις έχει να κάνει με την πνευματική σου κατάσταση και την προοπτική από την οποία βιώνεις το bad trip. Η προσπάθεια καταπολέμησης των σκέψεων συνήθως προσθέτει στο άγχος σου γιατί δημιουργεί προσδοκία. Είναι ίσως βοηθητικότερο να αφήσεις χώρο στα δυσάρεστα συναισθήματα που προκύπτουν, να επικεντρωθείς στις ανάγκες που αυτά κρύβουν και να προσπαθήσεις να τις φροντίσεις με ηρεμία, μία-μία τη φορά. Κάποιες από αυτές μπορεί να είναι πολύ πρακτικές, όπως να φας ή να πιεις λίγο νερό ή να καθίσεις. Άλλες μπορεί να είναι βαθύτερες και πιο προσωπικές, όπως η ανάγκη για επαφή, επικοινωνία και ηρεμία. Μη φοβηθείς ότι χάλασες με κάποιο τρόπο το «ταξίδι» σου. Ορισμένες δύσκολες εμπειρίες μπορούν να είναι εποικοδομητικές για τη σχέση που έχεις με εσένα το ίδιο. Προσπάθησε να μην μπεις στη λούπα να ελέγξεις και να βαθμολογήσεις πόσο καλά ή άσχημα πηγαίνει το trip σου. Άφησε το απλά να συμβεί και προσπάθησε να συγκεντρωθείς σε αυτά που σκέφτεσαι και νιώθεις, ώστε να μπορείς να τα επεξεργαστείς με την ησυχία σου και προς όφελός σου σε μία στιγμή νηφαλιότητας.
Θα περάσει
Η σημαντικότερη συμβουλή που ίσως χρειάζεται να έχεις στο νου σου, είναι ότι, όσο άσχημα κι αν το βιώνεις, η εμπειρία του trip θα τελειώσει και είναι απλά θέμα χρόνου. Ίσως νιώσεις την επιθυμία να χρησιμοποιήσεις κατασταλτικά χάπια, όπως βενζοδιαζεπίνες ή αντιψυχωτικά, για να λήξεις την εμπειρία νωρίτερα. Έχε στο νου ότι αυτό μπορεί να προκαλέσει περισσότερο κακό στον οργανισμό σου, καθώς δεν μπορείς να είσαι σίγουρο για την αντίδραση με τις ουσίες που έχεις ήδη καταναλώσει και θα ταλαιπωρήσεις το ήδη καταπονημένο σύστημά σου.
Τα παραπάνω εργαλεία μπορούν να βοηθήσουν εσένα και όποιο άλλο γύρω σου χρειάζεται αντίστοιχη βοήθεια. Θυμήσου ότι ένα πολύ σημαντικό πράγμα στην εμπειρία του bad trip είναι να αισθάνεσαι ότι δεν είσαι μόνο και είσαι με άτομα που εμπιστεύεσαι. Σε περίπτωση που κάποιο χρειαστεί την παρέμβασή σου, φρόντισε να το ακούσεις ενεργητικά με ευγένεια και κατανόηση και ουδέτερο, μη επικριτικό τρόπο. Μπορείς να δείξεις την κατανόησή σου και με μη λεκτικό τρόπο, με τα νεύματα σου, το βλέμμα σου και τη γλώσσα του σώματός σου. Άσε το άτομο ελεύθερο να μοιραστεί τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, χωρίς όμως να χρειάζεται να πιεστεί. Έχε υπομονή και μη φοβάσαι τις σιωπές-είσαι εκεί για να ακούσεις και να καθίσεις μαζί του.